Przejdź do zawartości

Materiał naukowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Materiał naukowy – w metodologii jest rezultatem wstępnym badania właściwego. Stanowi on punkt wyjścia do dalszego opracowania, celem ustalenia wyników, i do napisania pracy naukowej.

Uczony opracowuje materiały naukowe po zakończeniu badań naukowych. Przechodzi przez kolejne etapy opracowania materiałów naukowych, określenia wyników częściowych i pojawienia się z nich wyników końcowych.

Rozumienie materiału naukowego

[edytuj | edytuj kod]

Przez materiał naukowy rozumie się:

  • materiał jako zbiór protokołów z samych tylko badań właściwych;
  • materiał jako zbiór protokołów oraz wypisów z literatury przedmiotu;
  • materiał jako zbiór protokołów, wypisów oraz techniczno-rzeczowych dowodów z badań wykonanych (fotografii, filmów, map, taśm magnetofonowych, wykresów, zapisów stron internetowych);
  • materiał jako zbiór znalezisk nie związanych bezpośrednio z żadnym problemem naukowym; dotyczy to choćby znalezisk podróżniczych przekazywanych do muzeów.

Materiały właściwe i pomocnicze

[edytuj | edytuj kod]

Materiały właściwe obejmują ogół zapisków wykonywanych w toku badań właściwych, w trakcie posługiwania się określoną metodą roboczą dla danego przedmiotu badań. Zapiski te służą do dalszego opracowania danego problemu. Potencjalnie tkwi w nich teoria badanego zjawiska w zakresie określonego problemu naukowego.

Inne zapiski i przedmioty związane z danym problemem i mogące służyć do jego naukowego opracowania stanowią materiał pomocniczy.

Opis materiału naukowego

[edytuj | edytuj kod]

Materiał naukowy jest środkiem do poznania prawd naukowych, etapem między problemem a prawdą naukową. Jednak czasem już samo zdobycie materiału naukowego jest ważnym osiągnięciem, a nieraz odkryciem naukowym. Niekiedy praca naukowa polega tylko na dokładnym sprawozdaniu z przebiegu poszukiwań materiału i jego wiernym opisie.

Istotną sprawą jest przechowywanie i porządkowanie materiałów naukowych, podobnie jak notatek i wyciągów z literatury przedmiotu. Przechowywanie i uporządkowanie w taki sposób, by można było łatwo i niezawodnie z nich korzystać. Ważniejsze jest to nawet bardziej dla materiałów naukowych niż dla notatek z literatury – po te ostatnie wystarczy po raz drugi sięgnąć na półkę czy wybrać się do biblioteki.

Każdy opis składający się na materiały naukowe powinien być autonomiczny – zawierać zarówno zanotowane spostrzeżenia, jak i ich czas, miejsce, kategorię do których przynależą; tak by pojedyncza kartka z notatkami dała się wykorzystać niezależnie od tego jak daleko pozostaje od całego zbioru. To samo dotyczy notatek i wyciągów z literatury[1]. Opis ten nazywa się niekiedy fiszką.

Opracowanie materiału naukowego

[edytuj | edytuj kod]

Po zebraniu materiału następuje czas na jego opracowanie. "Niekiedy z kilkunastu lub nawet z kilkuset teczek z notatkami pozostaje – po opracowaniu – jedna skromna teczka, zawierająca wnioski częściowe, tablice, wykresy, zestawienia statystyczne i próbne fragmenty ujęć stylistycznych do czynności dalszych" – wskazuje Józef Pieter[2].

Opracowanie materiału naukowego jest przede wszystkim wyborem potrzebnych informacji, po części uogólnieniem spostrzeżeń, zestawieniem danych w formie tabel i wykresów. Opracowanie materiałów jest procesem przygotowania materiału do pisarskiego wykonania pracy, zakończonego pomyślnie publikacją naukową. Jest procesem poszukiwania związków myślowych – wyjaśnianiem zjawisk, przeprowadzaniem dowodów, łączeniem ze sobą pojęć, potwierdzaniem słuszności swych hipotez. Służy wydobywaniu faktów naukowych z zebranego materiału – służy stwierdzeniu prawd naukowych.

Stwierdzanie faktów naukowych to pojęciowe odzwierciedlanie jakiegoś konkretnego stanu rzeczywistości, poznanego zmysłowo bezpośrednio lub pośrednio. Wszelkie fakty oznaczają nie tylko jakiś obiektywnie istniejący stan rzeczy, ale i również nasz stosunek poznawczy do niego. Jednak nie wszystkie fakty to fakty naukowe.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Współcześnie notowanie i porządkowanie notatek znacznie ułatwiają komputery osobiste, dając możliwość gromadzenia notatek w oddzielnych dokumentach tworzonych w edytorach tekstu i innych programach, tworzenia systemu katalogów odpowiadającego papierowym teczkom. Co więcej, komputery znacznie przyśpieszają także proces graficznego przedstawiania wyników badań metodą statystyczną.
  2. Józef Pieter, Ogólna metodologia pracy naukowej, Ossolineum, Wrocław 1967, strona 163.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Józef Pieter, Ogólna metodologia pracy naukowej, Ossolineum, Wrocław 1967.